ปูเจ้าฟ้าสีม่วง (Phricotelphusa sirindhorn) ซึ่งเป็นสายพันธุ์หายากและมีลักษณะโดดเด่นด้วยสีม่วงสวยงาม ได้รับความสนใจหลังจากที่ถูกพบในอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี ประเทศไทย ปูชนิดนี้มีสีม่วงสดใสและลักษณะที่ดูเหมือนราชินี ซึ่งทำให้มันเป็นการค้นพบที่น่าตื่นตาตื่นใจ และเป็นเครื่องยืนยันถึงความสำคัญของการอนุรักษ์ระบบนิเวศที่หลากหลายของแหล่งที่อยู่อาศัยของทะเลในประเทศไทย
ปูเจ้าฟ้าสีม่วงมีลักษณะเฉพาะตัวที่แยกแยะได้ชัดเจนคือกระดองและก้ามที่มีสีขาวทั้งสองข้าง ส่วนขาเดินทั้งสี่คู่ เบ้าตา และบริเวณปากมีสีม่วงดำ ซึ่งเป็นที่มาของชื่อ “ปูแพนด้า” เมื่อโตเต็มที่ ความกว้างของกระดองจะมีขนาดประมาณ 9 – 25 มิลลิเมตร
ปูเจ้าฟ้าสีม่วงเป็นปูน้ำจืดขนาดเล็กในวงศ์ Gecarcinucidae ซึ่งครั้งแรกถูกค้นพบที่น้ำตกหงาวในเขตวนอุทยานน้ำตกหงาว อำเภอเมือง จังหวัดระนอง เมื่อวันที่ 6 ธันวาคม 2529 โดยศาสตราจารย์ไพบูลย์ นัยเนตร และกลุ่มนิสิตปริญญาโทจากภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
https://www.bangkokpost.com/thailand/general/3064006/rare-panda-crab-spotted-in-western-thai-forest.ปูแพนด้าถูกตั้งชื่ออย่างเป็นทางการในประเทศไทยว่า “ปูเจ้าฟ้า” เพื่อเป็นเกียรติแก่สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้าสิริรัตนราชกัญญา พระราชกุศล เนื่องจากเป็นการค้นพบครั้งแรกที่อุทยานแห่งชาติน้ำตกหงาวในจังหวัดระนองในปี 1986 และได้มีการพบเห็นอีกครั้งที่น้ำตกอื่นๆ ทางตะวันตกของประเทศไทย เช่น น้ำตกห้วยใหญ่ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
Table of Contents
สีม่วงทุกตัวเลยไหม?
คำตอบคือ ไม่ใช่ทั้งหมด! พวกมันมีสีที่แตกต่างกันโดยกระดองมักมีสีเดียวกับกล้าม แต่ขาจะมีอีกสี ซึ่งมีตั้งแต่สีขาวไปจนถึงสีม่วงเข้ม ขึ้นอยู่กับสิ่งแวดล้อม อายุ และลักษณะเฉพาะของแต่ละตัว
ทำไมถึงเรียกว่า “แพนด้า”?
บางตัวมีสีดำที่กระดองและก้าม ซึ่งเหมาะกับลักษณะที่ตัดกันของพวกมัน มีสัตว์อะไรอีกที่มีสีแบบนี้? แน่นอนว่าคือ “แพนด้า”! (อาจจะเป็นม้าลายก็ได้ แต่แพนด้าก็คงเข้ากับภาพในใจมากกว่า 😅)
โอเค สีสันแปลกมาก แต่ยังมีอะไรที่ทำให้พวกมันพิเศษ?
ตามเอกสารอย่างเป็นทางการจากสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ ปูแพนด้ามีลักษณะพิเศษที่เป็นเอกลักษณ์คือ “โกโนพอด” (อวัยวะที่ใช้ถ่ายโอนอสุจิ) ที่มีหน้าตาแตกต่างจากปูตัวอื่น ๆ และมีแผ่นท้อง(ตะปิ้ง) 7 แผ่น ซึ่งเป็นลักษณะที่ไม่เหมือนใครในปูชนิดนี้
พวกมันเป็นสายพันธุ์ที่มีความเสี่ยงไหม?
ตามรายการแดงของ IUCN (International Union for Conservation of Nature) ปูเจ้าฟ้าได้รับการจัดอันดับว่าเป็นสายพันธุ์ที่มีความเสี่ยงต่ำ (Least Concern) แต่ต้องระวังเพราะการประเมินนี้ได้ทำขึ้นในปี 2008 และปูสีม่วงนั้นหายากมาก การพบเห็นมันจึงมีความสำคัญและบางองค์กรใช้มันเป็นดัชนีชี้วัดสภาพของระบบนิเวศ
